Ja ik weet dat ik daar wat laat mee ben maar toch, gelukkig Lughnasadh allemaal! Lughnasadh? Ja Lughnasadh! Dit Keltische oogstfeest werd van oorsprong gevierd rond 1 Augustus en luidde het begin van de oogsttijd in. Een belangrijke feestdag dus…maar waarom val ik jullie daar nu mee lastig. Nou kijk maar eens om je heen! Want overal om je heen zul je nu de meest heerlijke natuurvruchten vinden. En om jullie op weg te helpen naar je twee ons fruit per dag heb ik er een paar voor je op een rijtje gezet.
De Gewone Braam (Rubus fruticosus). Heerlijk om direct van de struik te eten, in een taart te doen of om te bewaren voor later in de winter. Op het noordelijk halfrond komen meer dan 250 (onder) soorten bramen voor, maar deze zijn haast niet van elkaar te onderscheiden. Als kind heb je vast je moeder vele malen diep ongelukkig gemaakt door deze heerlijke steenvruchten diep in de vezels van je witte shirt te smeren. Zoet, volledig gratis en ze zijn nog goed voor je ook! Sommige soorten bramen bevatten per kilogram meer voedingsvezels dan een volkorenbrood. In het Neolithicum (circa 11.000 v.Chr.) wisten mensen deze paarse vruchtjes al te waarderen. Weet je ook gelijk weer waar ze de vezels vandaan haalde om die Hunebedden te bouwen. Ook bramen in je tuin? Dat kan. neem gewoon een stekje mee van een struik die lekkere bramen geeft en zet hem in je tuin. Wel op tijd snoeien, anders heb je je hele tuin vol braam.
Een van mijn favoriete inheemse bomen, de Mispel (Mespilus germanica). Naast stromend water en riolering hebben we ook deze prachtige plant aan onze goede vrienden de Romeinen te danken. De mispel is oorspronkelijk afkomstig van rond de Kaspische zee maar werd door de Romeinen door europa verspreid. In 878 hadden de graven van Gelre drie mispelbloemen in hun wapen staan dus gaan archeologen er van uit dat de mispel in de 9e eeuw naar Nederland kwam. Sindsdien is de mispel niet meer weg te slaan uit onze cultuur en taal. Het gezegde “zo rot als een mispel” klopt echter niet helemaal. Mispels zijn namelijk, net als elk ander fruit, rot niet eetbaar. Gegist is dit een heel ander verhaal. Dan is het vruchtvlees zacht en bruin en heerlijk zoet! Pluk je mispel dus in Oktober of November en laat hem drie weken ondersteboven op een koele plaats liggen tot het vruchtvlees voldoende gefermenteerd is. Boordevol vitamine C en weer een keer wat anders dan een appel of peer.
De Sleedoorn (Prunus spinosa) is een van de meest ondergewaardeerde vruchten van onze inheemse flora. Deze voorouder van alle gekweekte pruimen is dan ook niet bijzonder smakelijk. De bessen zijn zelfs na de eerste nachtvorst extreem zuur en dus zowat niet weg te krijgen. Onderzoekers waren dan ook lichtelijk verbaast toen bij een Neolithische nederzetting in Glastonbury kruiwagenladingen sleedoornpitten werden gevonden. Misschien denk je nu; ondergewaardeerd, hoezo dan? Nou, als ik je nou vertel dat de sleedoorn de meest studentikoze vrucht ooit is, zou dat de zaak veranderen? Van sleedoorn kun je namelijk heerlijke “Sloe gin” maken, een soort rum rozijnen alleen dan zonder rum en zonder rozijnen. Een goede manier dus om zowel aan je alcoholbehoefte als aan je fruitbehoefte te voldoen.
Zo nu heb je weer een aantal manieren om eens een keer je banaan te laten staan en eens te gaan voor een inheemse lekkernij. Eet smakelijk
Tekst en foto: Tim van leeuwen