Een klit in je haar

Als langharige natuuronderzoeker heb je het niet altijd even makkelijk. Dan bedoel ik niet het

vele kammen en wassen dat bij een weelderige haardos als de mijne komt kijken maar meer de

ongemakken die het met zich meebrengt in een natuurlijke omgeving. Takken, bladeren, spinnen en vele soorten insecten verstrengelen zich met mijn haar als ik bezig ben met veldwerk, maar de ergste vijand van mijn lange lokken is toch wel de Grote klit (Arctium lappa).

Deze plant is een ware sluipmoordenaar. Als de plant afsterft en verdroogd laten de hoofdjes van

deze composiet makkelijk los en klitten dan op de meest onlosmakelijke manier overal aan vast. De haaknaalden waarmee de individuele zaden bezet zijn verstrengelen zich met alles wat ook maar enige houvast bied en willen dan van geen loslaten meer weten.

Dit is voor het passerende dier natuurlijk wel wat lastig zo af en toe. Maar voor de plant is het een prima manier om grote afstanden af te leggen met een relatief zware zaad, zonder er zelf al te veel moeiten in te hoeven steken. Bovendien grazen de beesten waar je je aan vast klit ook vaak op plaatsen die voor jou een geschikte groeiplaats zijn. Dus als je weer los laat is de kans relatief groot dat je op een geschikte kiemplek landt (die vaak ook nog eens goed bemest wordt). Als je je zaad laat verspreiden door de wind, zoals de meeste composieten doen, heb je die zekerheid natuurlijk niet.

Een prachtig voorbeeld van een innovatieve manier van zaadverspreiding…..nu nog zorgen dat ik ze weer uit mijn haar krijg.

Tekst en foto: Tim van Leeuwen